Podwyżka akcyzy zafundowana przez ustawodawcę od początku 2022 roku to nie jedyne zmiany, które mają wpływ na wysokość akcyzy. Niezależnie bowiem od podwyżki z początkiem 2022 weszły zmiany także w kwestii tego jak należy liczyć stopnie plato gotowego wyrobu i co za tym idzie jak liczyć akcyzę – co rodzi skutki szczególnie dla tzw. piw dosładzanych.
Przez lata przed sądami administracyjnymi urosły spory na linii browary – organy skarbowe. Punktem zapalnym były tak zwane dodatki smakowe zawierające cukier (głównie syropy stosowane w piwach dosładzanych). Browary uważały, że skoro dodawane są po zakończeniu fermentacji to nie mają wpływu na ekstrakt piwa – co znajduje potwierdzenie choćby w naukowym podejściu do liczenia ekstraktu. Organy skarbowe twierdziły inaczej. Sprawa więc trafiła najpierw do sądów administracyjnych, gdzie finalnie stanowisko browarów potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny (sprawa I GSK 1303/15) oraz Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok z dnia 17 maja 2018 r. C-30/17).
Skutkiem ubocznym tych spraw była nowelizacja dyrektywy Rady 92/83/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych, która z kolei zmusiła Państwa członkowskie do zmiany swoich krajowych przepisów w tej materii. Dyrektywa ta jest podstawowym aktem prawnym w UE w kwestii akcyzy, który to podatek jest harmonizowany w całej UE właśnie. Choć i tutaj była pewna furtka by odwlec w czasie nowelizację prawa akcyzowego – z czego ustawodawca nie skorzystał.
W drodze odstępstwa od akapitu drugiego państwa członkowskie, które w dniu 29 lipca 2020 r. nie uwzględniają składników piwa dodanych po fermentacji do celów pomiaru w stopniach Plato, mogą czynić to nadal do dnia 31 grudnia 2030 r.
Obecnie w znowelizowanej ustawie o podatku akcyzowym możemy przeczytać, że:
Do celów pomiaru w stopniach Plato uwzględnia się wszystkie składniki piwa, w tym składniki dodane po zakończeniu fermentacji.
Skutkiem tego jest, że każdy składnik dodany po zakończeniu fermentacji (sok, owoce, laktoza, syrop etc.), który potencjalnie zawiera w sobie cukier ma wpływ na obliczanie stopni plato w gotowym wyrobie, a co za tym idzie na wysokość akcyzy od takich piw. Dotychczas bowiem dodatek substancji z cukrami po fermentacji nie miał wpływu na podstawę opodatkowania (co wywalczyły browary przed NSA i TSUE) – teraz wszystko zostało sprowadzone do sytuacji dla producentów niekorzystnej. Co prawda rozwiązanie to usuwa spór o kwestię związaną z piwami refermentowanymi, ale jednocześnie negatywnie wpłynie na ceny piw z takimi dodatkami.
W mojej ocenie zmiana samej dyrektywy jak i ustawy jest absurdalna. Opodatkowanie piwa według stopni plato ma w zasadzie prowadzić do sytuacji, że więcej plato=więcej alkoholu=większa akcyza. Jednak dodatki słodzące po zakończonej fermentacji (zwłaszcza w przypadku piw pasteryzowanych) w ogóle nie wpływają na zawartość alkoholu (cukry nie są fermentowane i nie są zamieniane na alkohol). Czekam aż któryś browar skieruje sprawę przeciwko Komisji Europejskiej i doprowadzi do zmiany tych absurdalnych przepisów. Póki co jednak – czeka na nas druga – jednoczesna podwyżka akcyzy na piwo w 2022 roku.
