Zakładamy browar – firma

Firma pod jaką będzie działać nasz browar to zagadnienie na pierwszy rzut oka trywialne, ale niezwykle ważne i istotne z prawnego punktu widzenia a przy tym często lekceważone. Młodzi przedsiębiorcy często pomijają ten aspekt, doprowadzając potem do przykrych dla siebie konsekwencji. Czym jest więc firma i czemu jest taka ważna?

Każdy przedsiębiorca działa pod firmą, którą potocznie można określić jako nazwę swojego przedsiębiorstwa. Przykładowo znana wszystkim Pinta jako przedsiębiorstwo warzące i sprzedające piwo działa pod firmą Browar Pinta sp. z o.o.

Firma jest bardzo ważnym elementem każdego przedsiębiorstwa bo ujawniana jest we właściwym rejestrze i nie może być odsprzedana.

W kwestii wyboru firmy, należy pamiętać, że firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku, nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia. Nazwa firmy Browar sp. z o.o. nie ma wystarczającego charakteru odróżniającego, z kolei nazwa Browar Tychy S.A. może wprowadzać błąd co do samego przedsiębiorcy. Należy więc wcześniej sprawdzić korzystając z wyszukiwarek CEiDG oraz KRS czy nazwa firmy, która dla siebie wybraliśmy nie jest zajęta. Nazwa firmy jest różna w zależności od formy w jakiej prowadzona jest działalność gospodarcza. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych. Przykładowe dozwolone nazwy firm dla jednoosobowych przedsiębiorców to np. , Jan Kowalski Browar Rzemieślniczy, Jan Chmielowski Browar Chmiel, Jan Nowak Browar Warszawa, Jan Nowak Browarex 🙂

W przypadku spółki cywilnej w ogóle nie mamy firmy – i oznaczenie Jan Nowak, Jan Kowalski spółka cywilna, nie będzie korzystać z ochrony prawnej. To kolejny argument contra tej formie prowadzenia działalności gospodarczej. Czemu nie warto zakładać spółek cywilnych pisałem już w poprzednich wpisach.

Z kolei firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie “spółka jawna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu “sp. j.” Przykładowo Jan Nowak, Jan Kowalski Browar Domowy spółka jawna, albo Jan Nowak i wspólnicy sp.j.

W przypadku spółki komandytowej mamy podobne uregulowanie z tym zastrzeżeniem, że komandytariusze (czyli wspólnicy ponoszący ograniczoną odpowiedzialność za długi) nie mogą być wymieniani w nazwie firmy. Przykładowo mamy trio Jan Nowak, Jan Kowalski, Jan Chmielowski, z tym że ten trzeci jest komandytariuszem. Dozwolona nNazwa takiej firmy będzie wyglądać następująco: Jan Nowak, Jan Kowalski Browar Trzech spółka komandytowa. Dopuszczalne jest używanie w obrocie także skrótu “sp.k.”, ale nie żadnego innego! W przypadku, którym uprzednio omawiałem (tzw. spółka z o.o. komandytowa, gdzie jednym komplementariuszem spółki komandytowej jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) nazwa firmy będzie prezentować się następująco: Browar Trzech sp. z o.o. sp. k. (Browar Trzech sp. z o.o. jest tu ujawniony jako wspólnik spółki komandytowej).

Tak samo jest w przypadku spółki komandytowo – akcyjnej, z zastrzeżeniem, że dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu “S.K.A.”.

W przypadku spółek kapitałowych mamy większą dowolność – tj. nie mamy obowiązku ujawniania nazw wspólników jak to było w przypadku jednoosobowego przedsiębiorcy, czy spółek osobowych. Wynika to z kapitałowego charakteru tych spółek.

Firma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być obrana dowolnie; powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie “spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu “spółka z o.o.” lub “sp. z o.o.”. Firma spółki akcyjnej może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie “spółka akcyjna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu “S.A.”. Przykłady Grupa Żywiec S.A., Browar Krakowski sp. z o.o., Browary Nadwiślańskie sp. z o.o.

Bardzo ważne jest przestrzeganie tych zastrzeżeń zwłaszcza w kwestii skrótów. Powszechną i niestety złą praktyką jest dowolne skracanie nazwy własnej firmy. Ktoś przykładowo wybrał taką nazwę: Przedsiębiorstwo Handlowo Produkcyjnej Małopolska Wytwórnia Prawdziwego Piwa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a następie w obrocie używa skrótu PHU MWP sp. z o.o. – jest to działanie nieprawidłowe. Skracać możemy tylko formę prawną i tylko w sposób wskazany w ustawie co wyżej już opisałem.

Po drugie warto przestrzegać tego jak się nasza firma nazywa, precyzyjnie ją oznaczać na pismach, fakturach, pieczątkach i umowach. Jeżeli początkowo nazwaliście swój browar Browar Trucizna i dopiero po chwili doszliście do wniosku, że jednak to nie jest dobra nazwa dla producenta piwa to zmian należy dokonać także w CEiDG albo KRS. Sama wymiana pieczątek i etykiet nie wystarczy. W obrocie przedsiębiorstwo występuje pod jedną firmą i tego się należy trzymać. Przykładowo zakładacie sobie browar, który działa jako Jan Nowak Browar Nadwiślański, a sprzedajecie swoje produkty jako Vistula Brew to nie jest to problem, macie prawo tworzyć wiele swoich marek (tak jak np. Kompania Piwowarska S.A. ma Tyskie, Lecha, Żubra etc.) ale najważniejsze by w obrocie prawnym  i kontaktach z organami władzy i innymi uczestnikami rynku poprawnie ujawniać swoją nazwę firmy. Dodatkowo nie ma obowiązku oznaczania firmy poprzez bardzo popularne w Polsce oznaczenia typu Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe (…), to relikt i wskazane byłoby odejście od takich potworków. Ponadto trzeba jasno przypomnieć, że nazwa firmy musi być uwidoczniona na etykiecie piwa o czym już pisałem i ma być to prawnie prawidłowa nazwa, a nie jakiś własny wymysł. IJHARS nie będzie miał litości.

Finalnie przejdźmy do ochrony firmy. Zgodnie z kodeksem cywilnym, przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.

Jak widać warto odpowiednio wybrać nazwę swojej firmy i pilnować by właściwie ją oznaczać. Konsekwencje mogą być poważne, dlatego ważne jest dobrze wybrać nazwę firmy i potem skrupulatnie tego przestrzegać.