Odpowiednie graficzne przedstawienie własnych produktów to podstawa udanego marketingu. Z pomocą browarom, sklepom specjalistycznym i wielokranom idą wyspecjalizowane przedsiębiorstwa zajmujące się projektowaniem grafiki na etykiety, banery czy strony internetowe. Trzeba jednak pamiętać by nabywając od takiej agencji marketingowej projekt grafiki, odpowiednio zabezpieczyć własne interesy.
W momencie stworzenia wzoru np. logo przedsiębiorstwa, prawa autorskie, zarówno osobiste jak i majątkowej przysługują twórcy tego utworu. Jednak nabywcy powinno zależeć na tym, by w możliwie jak najszerszym zakresie uzyskać prawa do tego dzieła. Wszak logo to elementarny sposób identyfikacji na rynku, dopuszczenie do sytuacji w której ktoś miałby do tego logo jakiekolwiek roszczenia nie byłoby rozsądne.
Rozwiązaniem jest zawarcie umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych. Prawa majątkowe rozumie się w taki sposób, iż twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Gdy zamówiliśmy logo, projektant je wykonał to chcemy nim dowolnie rozporządzać. Umieszczać je na stronach internetowych, portalach społecznościowych, na etykietach czy banerach. Dodatkowo nie chcemy z tego tytułu ponosić dodatkowych kosztów. Rozwiązaniem będzie zawarcie umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu.
Cała procedura powinna może wyglądać różnie. Np. najpierw zawieramy umowę o dzieło, której przedmiotem jest zaprojektowanie logo, etykiety przez twórcę. W treści tej umowy można dodać zobowiązanie do zawarcia, już po wykonaniu dzieła, umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych. Po odbiorze dzieła, zawieramy drugą umowę o przeniesieniu praw. Można też to zawrzeć w jednej umowie – wtedy przeniesienie praw będzie dotyczyło utworu, który jeszcze nie powstał.
Sama umowa musi być zawarta w formie pisemnej, niedotrzymanie tego obowiązku będzie skutkować nieważnością takiej umowy.
Najważniejsze jest precyzyjne określenie w umowie utworu, którego. Co ciekawe umowę taką można zawrzeć w stosunku do przyszłego utworu. Należy jednak pamiętać o zastrzeżeniu, że nie można zawrzeć jednej umowy, w której twórca przeniósłby na nas wszystkie prawa autorskie majątkowe do wszystkich swoich dzieł w przyszłości. Kluczowym elementem umowy jest wskazanie pól eksploatacji. Pola eksploatacji należy rozumieć jako sposób korzystania z utworu. Przykłady dostarcza nam art. 50 ustawy o prawie autorskim.
Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności
1) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;
3) w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 – publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
Wyliczenie to ma charakter wyłącznie przykładowy, ważne jest by określając pola eksploatacji określać wyłącznie te aktualnie istniejące. Inny zapis będzie nieskuteczny.
Należy więc jak najszerzej opisać pola do eksploatacji, tak by przenoszone prawa autorskie majątkowe miały możliwie jak największy zasięg. Trzeba się zastanowić jak w przyszłości będziemy chcieli wykorzystać utwór np. poprzez umieszczanie logo na szkle do piwa. Na pewno trzeba wskazać, że logo będzie umieszczane na etykietach, puszkach, kapslach, podkładkach pod piwo, naklejkach na beczki etc. Im szerzej tym lepiej. Trzeba to tylko dokładnie opisać w umowie. Wymieniony wyżej art. 50 na pewno będzie pomocny.
Bardzo przydatnym z punktu widzenia nabywcy praw majątkowych, będzie zapis uprawniający do modyfikacji dzieła. Wszak rynek jest bardzo zmienny i czasami trzeba dokonywać odświeżenia szaty graficznej. Zgoda twórcy powinna mieć charakter odrębnej jednostki redakcyjnej umowy, bądź załącznika do niej. Dobrze, by w umowie o przeniesienie autorskich praw majątkowych, oprócz zapisu o przeniesieniu całości praw majątkowych, znalazło się postanowienie o przeniesieniu przez twórcę prawa (zezwolenia) na wykonywanie zależnego prawa autorskiego.
Kolejnym czynnikiem jest wynagrodzenie, w umowie należy określić wysokość wynagrodzenia przysługującego twórcy. Zapis ten powinien być możliwie maksymalnie precyzyjny, ponieważ w innym przypadku znajdą zastosowanie przepisy ustawy. Prawo autorskie stanowi, że twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za każde odrębne pole eksploatacji. Należy więc w umowie zastrzec, że ustalone wynagrodzenie jest wynagrodzeniem za wszystkie pola eksploatacji określone w umowie.
Należy pamiętać, że w przypadku zawierania umowy o dzieło, w której zawarto umowę o przeniesienie praw autorskich majątkowych co do zamówionego przyszłego dzieła, trzeba jasno rozróżnić wynagrodzenie za wykonanie dzieła, od wynagrodzenia za przenoszone prawa autorskie majątkowe.
Alternatywą dla takiej umowy będzie umowa licencyjna, wyłączna, zawarta na czas nieokreślony. Wiązka praw jakie będą przysługiwać licencjobiorcy będzie o wiele uboższa niż w przypadku przeniesienia praw. Do tego dochodzi ryzyko rozwiązania umowy i utraty prawa do utworu.
