Ochrona własnych produktów

Ochrona miejsca pochodzenia na przykładzie piwa

Ochrona miejsca pochodzenia na przykładzie piwa

Mało kto wie, że prawo unijne przewiduje specjalne procedury dla ochrony tzw. produktów tradycyjnych. Czym są i czy i do jakich piw znajdują zastosowanie, o tym w dzisiejszym wpisie.

 Istnieją trzy zasadnicze kategorie na które dzielimy ochronę produktów tradycyjnych na gruncie ogólnoeuropejskim.

Chroniona nazwa pochodzenia (CHNP) (ang. protected designation of origin, PDO)

Kategoria produktów wytwarzanych w konkretnym regionie, miejscu lub (w drodze wyjątku) w określonym państwie. Nazwa regionu (np. karp zatorski, bryndza podhalańska) zastrzeżona jest dla konkretnego produktu chronionego, i nie może być używana jako nazwa produktów wytwarzanych gdzie indziej lub według innych receptur. Wynika to z faktu, że jakość chronionego produktu lub jego cechy charakterystyczne są (a w zasadzie powinny być)  w istotnej lub wyłącznej mierze zasługą szczególnego środowiska geograficznego, na które składają się czynniki naturalne i ludzkie. Produkcja surowców i cały proces wytwarzania produktu powinien odbywać się w miejscu wynikającym z jego nazwy.

 

Chronione oznaczenie geograficzne(CHOG)(ang. protected geographical indication, PGI)

Podobnie jak CHOG jest również kategorią produktów wytwarzanych w konkretnym regionie, miejscu lub (wyjątkowo) w państwie. Związek produktu z regionem nie musi być jednak tak ścisły jak w wypadku produktu z CHNP. W przeciwieństwie do CHNP wystarczające jest, że tylko jeden etap produkcji będzie odbywał się w określonym regionie. Wyrób, by uzyskać rejestrację jako CHOG musi mieć związek z miejscem pochodzenia, jednak cechy wyrobu nie muszą wynikać bezpośrednio z charakteru przyrodniczego lub kulturowego regionu w którym powstał.

Przykład – obwarzanek krakowski.

Przykłady z zakresu piwa:

CHOG:

  1. Černá Hora
  2. Březnický ležák
  3. Brněnské pivo ; Starobrněnské pivo
  4. Znojemské pivo
  5. České pivo
  6. Chodské pivo
  7. Münchener Bier
  8. Budějovické pivo
  9. Budějovický měšťanský var
  10. Českobudějovické pivo
  11. Bayerisches Bier
  12. Hofer Bier
  13. Kulmbacher Bier
  14. Bremer Bier
  15. Dortmunder Bier
  16. Mainfranken Bier
  17. Reuther Bier
  18. Kölsch
  19. Kentish ale and Kentish strong ale
  20. Rutland Bitter
Oznaczenie ‘Chronione Oznaczenie Geograficzne” na butelkach Weizenbocków z browaru Schneider. Piwo oznaczone jest jako Bayerische Bier.

Gwarantowana tradycyjna specjalność (GTS)(ang. traditional speciality guaranteed, TSG)

To z kolei kategoria produktów chronionych z uwagi na tradycyjny sposób produkcji, skład lub wykonanie z tradycyjnych składników. W przeciwieństwie do CHOD i CHNP, produkt GTS. może być produkowany na całym terenie kraju składającego wniosek o rejestrację. Ten typ ochrony produktu nie obejmuje jego nazwy, która w niektórych przypadkach może nadal być używana do nazywania produktów nie odpowiadających chronionej recepturze. Produkty chronione odróżniają się od zwykłych napisem “gwarantowana tradycyjna specjalność” oraz znakiem unijnym na etykiecie. Produkt GTS powinien być produkowany przy użyciu tradycyjnych surowców, lub charakteryzować się tradycyjnym składem, sposobem produkcji lub przetwarzania.

Nazwa produktu musi być sama w sobie specyficzna lub wyrażać specyficzny charakter produktu rolnego lub środka spożywczego. Nazwa musi być tradycyjna i zgodna z przepisami krajowymi lub być przyjęta zwyczajowo.

Aby produkt mógł zostać zarejestrowany jako Gwarantowana Tradycyjna Specjalność, musi posiadać „specyficzny charakter”, to znaczy cechę lub zespół cech, które wyraźnie odróżniają go od innych, podobnych do niego. Musi być wytwarzany przy użyciu tradycyjnych surowców lub charakteryzować się tradycyjnym składem, lub sposobem produkcji.

Przykłady z zakresu piwa:

  1. Sahti
  2. Lambic, Gueuze-Lambic, Gueuze / Lambiek, Geuze-Lambiek, Geuze
  3. Kriek, Kriek-Lambic, Framboise-Lambic, Fruit-Lambic / Kriek, Kriekenlambiek, Frambozenlambiek, Vruchtenlambiek
  4. Faro
  5. Vieille Gueuze, Vieille Gueuze-Lambic, Vieux Lambic / Oude Geuze, Oude Geuze-Lambiek, Oude Lambiek
  6. Vieille Kriek, Vieille Kriek-Lambic, Vieille Framboise-Lambic, Vieux fruit-Lambic / Oude Kriek, Oude Kriekenlambiek, Oude Frambozenlambiek, Oude Fruit-lambiek
Oznaczenie “Gwarantowana tradycyjna specjalność” na przykładzie piwa z browaru Boon – VAT 109 w stylu Oude Gueze.

Za Ministerstwem Rolnictwa można powtórzyć, że: zgodnie z przepisami zarejestrowane nazwy (CHNP i CHOG) są chronione przed:

–wykorzystywaniem (tak pośrednim jak i bezpośrednim) w celach komercyjnych nazwy zarejestrowanej w odniesieniu do produktów nieobjętych rejestracją, jeśli produkty te są porównywalne do produktów zarejestrowanych pod tą nazwą lub jeśli jej stosowanie stanowi wykorzystywanie renomy chronionej nazwy, w tym również w sytuacji, gdy produkty te są wykorzystywane jako składnik;

– wszelkiego rodzaju niewłaściwym stosowaniem, imitacją lub przywołaniem, nawet jeśli podano prawdziwe pochodzenie produktów lub usług lub jeśli chroniona nazwa została przetłumaczona lub towarzyszą jej określenia takie jak: „styl”, „typ”, „metoda”, „zgodnie z recepturą stosowaną”, „imitacja” i tym podobne, w tym jeśli produkty te są wykorzystywane jako składnik;

– wszelkimi innymi fałszywymi lub mylącymi wskazaniami odnoszącymi się do pochodzenia, charakteru lub podstawowych właściwości produktu, które są podane na opakowaniu wewnętrznym lub zewnętrznym, w materiale reklamowym lub dokumentach odnoszących się do danego produktu oraz opakowaniem produktu w pojemnik mogący przekazać fałszywe wrażenie co do jego pochodzenia;

– wszelkimi innymi praktykami mogącymi wprowadzić konsumentów w błąd co do prawdziwego pochodzenia produktu.

W przypadku GTS zarejestrowane nazwy są chronione przed wszelkiego rodzaju niewłaściwym stosowaniem, imitacją lub przywołaniem oraz przed wszelkimi innymi praktykami, które mogłyby wprowadzić w błąd konsumentów

Jak widzimy ochrona głównie dotyczy piw czeskich, brytyjskich, niemieckich oraz belgijskich Lambików, a także fińskiego jedynaka Sahti. Zastanawiając się można dojść do wniosku, że z polskich piw jedynie piwo grodziskie mogłoby (jeśli by chciało) uzyskać ochronę jako produkt tradycyjny.

Istotne jest to, że w związku z istniejącą ochroną nie ma prawnej możliwości sprzedaży w Polsce piwa nazywanego lambik, oude gueze, choć na etykiecie można zawrzeć informację, że jest to piwo w stylu. To samo dotyczy na przykład piwa kolońskiego, jednocześnie nadal można używać określenia piwo w stylu kolońskim. Nie ma przeszkód do samej produkcji istotne jest by nie używać zastrzeżonych nazw pochodzenia.

Udostępnij

O autorze

Radca Prawny zajmujący się zagadnieniami z prawa alkoholowego, prawa podatkowego z zakresu produkcji alkoholu, prawa własności intelektualnej. Autor tekstów popularyzujących wiedzę prawną, nauczyciel akademicki.

3 komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.